Do niedawna napoje roślinne były używane jedynie przez osoby ciepiące na nietolerancję laktozy lub alergię na mleko. Obecnie napoje roślinne cieszą się ogromną popularnością. Spożywają je osoby dbające o zdrowy styl życia, uprawiające sport, weganie i te, którym mleko krowie najzwyczajniej nie smakuje.
Nietolerancja laktozy a alergia na mleko
Alergia na białka mleka krowiego jest najczęściej występującą nadwrażliwością na pokarmy. Problem ten dotyczy głównie niemowląt i małych dzieci, ale występuje również u osób dorosłych. W mleku krowim wyróżnia się białka serwatkowe i kazeinowe. To właśnie obecność białek w mleku działa uczulająco. Można być uczulonym na jedno z tych białek lub na wszystkie. Alergia na mleko objawiać się może zaburzeniami układu pokarmowego ale również układu oddechowego i zmianami skórnymi.
Alergia na mleko jest często mylona z nietolerancją laktozy (cukru mlecznego), która jest spowodowana wrodzonym brakiem lub niedoborem laktazy – enzymu rozkładające go laktozę na cukry proste: glukozę i galaktozę. Objawy tej nietolerancji to: biegunki, wzdęcia, bóle brzucha.
Napoje roślinne – alternatywa dla mleka
W wielu kulturach mleko jest uważane za podstawowy element żywienia – szczególnie dzieci. Mleko jest pokarmem, który towarzyszy człowiekowi od dnia narodzin. W ostatnim czasie produkt ten stał się jednak dość kontrowersyjny, co wpłynęło na zwiększenie grona jego przeciwników. Wszystko za sprawą m.in.: znacznej zawartości tłuszczu, która jest odradzana osobom dorosłym, ze względu na ryzyko wystąpienia raka, a także prawdopodobieństwo wystąpienia chorób serca.
Popularność napojów roślinnych wzrasta. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów więc każdy znajdzie smak dostosowany do własnych gustów. Najpopularniejsze napoje roślinne powstają z soi, ryżu, owsa, orkiszu, kokosa.
Napój sojowy – zdecydowanie najpopularniejszy zamiennik mleka. W sklepach dostępne są naturalne (bez dodatku cukru), słodzone lub smakowe (np. czekoladowe, waniliowe) mleko sojowe. Najzdrowszym oczywiście będzie to bez dodatku cukru. Charakteryzuje się znaczną ilością białka oraz stanowi cenne źródło witaminy B. Spożywanie mleka sojowego (oraz innych sojowych produktów) pozytywnie wpływa na kobiety w okresie menopauzy. Soja łagodzi objawy spadku poziomu estrogenów. Zawarte w soi fitoestrogeny pomagają złagodzić objawy menopauzy, jak chociażby uderzenia gorąca. Produkt ten posiada także swoją ciemną stronę, której nie należy pominąć, a mianowicie może przyczyniać się do powstawania alergii oraz problemów z tarczycą.
Napój owsiany – zawiera wiele istotnych dla organizmu człowieka węglowodanów, witamin i substancji mineralnych. Do swojej diety powinny włączyć go szczególne osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego oraz mające zaburzenia gospodarki tłuszczowej.
Napój kokosowy– to napój zrobiony z miąższu kokosa z dodatkiem wody. Znajdziemy w nim całkiem sporo żelaza, a także nieco magnezu, fosforu, potasu i cynku. W porównaniu do innych napojów roślinnych zawiera stosunkowo dużą wartość kwasów tłuszczowych nasyconych (około 20%), charakteryzuje się także wyższą kalorycznością.
Napój ryżowy– słodkie w smaku, przypominające kalorycznością 2% mleko krowie, choć ma bardziej wodnistą konsystencję. Jest najmniej alergizujące (nie znajdziemy w nim glutenu), a przy tym najbardziej lekkostrawne spośród wszystkich mlek roślinnych. Dostępne są też napoje ryżowe wzbogacane witaminami i solami mineralnymi np. wapniem.
Napój jaglany – jest bardzo lekkostrawny, nie alergizuje ponieważ jest bezglutenowy, stanowi świetne uzupełnienie diety niskocholesterolowej. Napój jaglany jest źródłem roślinnego białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin z grupy B i innych, cennych składników odżywczych.
Tabela 1. Wartości odżywcze w 100ml produktu
| Wartość energetyczna (kcal) | Tłuszcz (g) | Węglowodany (g) | Białko (g) | |
| Napój sojowy | 39 | 1,8 | 2,5 | 3,3 |
| Napój owsiany | 43 | 1,3 | 7 | 0,3 |
| Napój kokosowy | 64 | 1,8 | 11,4 | 0,1 |
| Napój ryżowy | 60 | 1,3 | 12,2 | 0,1 |
| Napój jaglany | 54 | 1,1 | 10 | 0,7 |
Mleka roślinne mają wiele zalet:
– są dobrym źródłem białka (najwięcej białka ma mleko sojowe),
– są mniej kaloryczne od tradycyjnego mleka,
– stanowią cenne źródło błonnika,
– są źródłem wapnia,
– są lekkostrawne,
– zawierają dużo witamin i minerałów.
Jak samemu przygotować napój roślinny?
Technika przygotowania napoju roślinnego jest prawie zawsze taka sama niezależnie od składnika z jakiego je robimy: moczymy 1 szklankę orzechów, pestek, kaszy lub ziaren na noc, następnie płuczemy i miksujemy w blenderze z 4 szklankami wody. Przelewamy wszystko przez gazę do naczynia, wyciskamy i napój gotowy! Można dodać do niego cynamon, wanilię lub inną przyprawę do smaku. Dla tych którzy lubią słodsze samki polecamy zmiksować je z daktylami lub dodać trochę miodu.
Papkę, która zostanie nam w gazie, po odciśnięciu mleka, często również można wykorzystać. Z owsianej można przygotować np. odżywczą maseczkę na twarz i dekolt. Natomiast migdałowa będzie świetna do przyrządzenia ciasteczek.
Jeśli nie masz ochoty samodzielnie przygotowywać napojów roślinnych, gotowe produkty znajdziesz u nas >> ZOBACZ
Do czego stosować napoje roślinne?
Zastosowanie napojów roślinnych jest dokładnie takie samo jak zastosowanie mleka krowiego. Zalej napojem roślinnym płatki śniadaniowe, ugotuj na nim owsiankę, dodaj je do kawy. Świetnie sprawdzi się do przygotowywania koktajli, shake’ów. Można na nim przyrządzić naleśniki, budyń czy kaszkę amarantusową. Jego zastosowanie jest tak szerokie, że każdy znajdzie z niego użytek w swojej kuchni!
